Betaalbaar wonen vraagt een langspeler, geen eendagshit

We praten er al jaren over, maar de uitdaging wordt alleen groter. Wonen is vandaag voor veel mensen te duur, te moeilijk of gewoon te onzeker. Daar helpt geen slogan tegen, wel beleid dat werkt. En dat beleid begint met één simpel inzicht: de woningmarkt is een economische markt, gestuurd door vraag en aanbod. Willen we wonen betaalbaar houden, dan moeten we het aanbod vergroten. Niet met stapels nieuwe regels, maar met eenvoud en vernieuwing. Door bouwprocessen te versnellen, regelgeving te stroomlijnen, en innovatie toe te laten, zowel in materialen als in woonvormen.

Meer dan 70% van de Vlamingen is eigenaar van zijn woning. Dat is geen toeval, maar het gevolg van beleid dat eigenaarschap stimuleert. Die keuze heeft Vlaanderen veerkrachtig gemaakt. De verlaging van de registratierechten naar 2% is een maatregel die écht werkt. En ook het Vlaams Woningfonds, met zijn kredietvolume van 1,7 miljard euro, kan het verschil maken. Maar dan moeten we wel zeker zijn dat dat geld terechtkomt bij de gezinnen die het het meest nodig hebben. Ik pleitte er dan ook voor om te onderzoeken of taalkennis en duurzaam verblijf deel kunnen uitmaken van de voorwaarden. Zodat we steun richten op wie hier effectief een toekomst wil uitbouwen.

Daarnaast vroeg ik duidelijkheid over de Vlaamse woonwaarborg: een instrument dat gezinnen moet helpen die nét niet op eigen kracht de sprong kunnen maken naar een woning. Wanneer komt dat concreet voorstel?

De sociale huisvesting moet sneller vooruitgaan, maar dat kan enkel door samenwerking. Lokale besturen, woonmaatschappijen en de bouwsector moeten daarin partners zijn.
Boetes mogen pas het laatste redmiddel zijn voor wie echt blijft weigeren verantwoordelijkheid te nemen. De nieuwe stuurgroep bouwkracht sociaal wonen moet nu concrete voorstellen opleveren om procedures te vereenvoudigen. En ook de datakwaliteit rond leegstand moet dringend beter, zodat we weten waar de knelpunten écht zitten.

Daarnaast blijft rechtvaardigheid belangrijk. De verhoging van het taalniveau naar B2, de koppeling met werkbereidheid via VDAB, en de herziening van de toewijzingsregels zijn stappen in de goede richting. Lokale binding en chronologie moeten daarbij behouden blijven, want rechtvaardigheid is ook voorspelbaarheid.

Nieuwbouw is nodig, maar het grootste deel van onze woningen staat er al. Daarom moeten we net zo sterk inzetten op renovatie van bestaand patrimonium. De aangekondigde collectieve renovatieprogramma’s kunnen hier een hefboom zijn, maar er is nood aan duidelijkheid: wanneer starten de eerste projecten, en hoe worden kosten verdeeld tussen huurders en eigenaars?

De private huurmarkt is een onmisbare schakel. Initiatieven zoals budgethuur tonen potentieel, maar vragen nog verfijning. De fusie van huurpremie en huursubsidie tot één systeem moet de administratie eenvoudiger maken, en de digitale registratie van huurcontracten kan zorgen voor meer transparantie. Maar dat alles valt of staat met een betrouwbare digitale infrastructuur. Zonder degelijke data en performante systemen blijft het beleid blind varen.

Het is een verhaal van volhouden, van hervormen, van doen wat werkt in plaats van wat goed klinkt. Zolang de uitdagingen blijven bestaan, blijft de naald voor mij in dezelfde groef liggen. Want ons doel blijft onveranderd: iedereen in Vlaanderen de kans geven op een betaalbare, kwaliteitsvolle woning.